«Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου στη θάλασσα, μια φορά είχα συναντήσει έναν ιππόκαμπο και αυτό όταν ήμουν πολύ μικρός. Το θυμάμαι ακόμα όμως. Μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση. Πέρασαν παραπάνω από είκοσι πέντε χρόνια για να τους συναντήσω ξανά, το Νοέμβριο του 2007, σε βάθος 10 μέτρων στη παραλία του Στρατωνίου στην Χαλκιδική…»
Από ένα τυχαίο γεγονός, μια πρώτη συνάντηση, ξεκίνησε μια δυνατή σχέση που εξακολουθεί και αντέχει σχεδόν 10 χρόνια.
Από το 2007, μια μικρή στην αρχή παρέα ανθρώπων, ξεκίνησε με αυξανομένη συχνότητα να παρακολουθεί τους ιππόκαμπους που ζουν στο Στρατώνι.
Κάθε χρόνο η παρέα αυτή μεγάλωνε, κάθε φορά με περισσότερα μέσα και πόρους, κάθε χρόνο όλο και πιο κοντά τους, ώσπου συνειδητοποιήσαμε τελικά πως σήμερα απομένουν μόνο μερικές δεκάδες.
Ένας πυρήνας μερικών ιππόκαμπων, να βρίσκονται συγκεντρωμένοι σε μια μοναδική, μικρή, θαλάσσια περιοχή.
Στην αρχή νομίζαμε πως ο ενθουσιασμός ήταν μόνο δικός μας.
Κάναμε λάθος, δεν είμαστε μόνο εμείς, είμαστε πολλοί, είναι κι άλλοι, σχεδόν παντού σε όλο τον κόσμο.
Τα μικρά παιδιά μας ρωτάνε συνέχεια, θέλουν να τους δουν, «υπάρχουν στα αλήθεια;», με ρώτησε κάποτε ένα κοριτσάκι.
Αποφασίσαμε πως κάτι πρέπει να κάνουμε.
Και κάναμε.
Ένα Ινστιτούτο! Ένα Ινστιτούτο που σαν πρώτο στόχο έχει την επιστημονική παρακολούθηση την προστασία και διατήρηση του πληθυσμού αυτών των λίγων ατόμων, στη συγκεκριμένη περιοχή
Έως σήμερα, τουλάχιστον στον ελλαδικό χώρο, δεν γνωρίζουμε άλλο παρόμοιο σημείο, που να συναντώνται πάντα, ιππόκαμποι. Είμαστε ωστόσο βέβαιοι ότι θα ανακαλύψουμε και άλλους απειλούμενους πληθυσμούς ιππόκαμπων που απαιτούν άμεσες δράσεις προστασίας και διατήρησης …
Βασίλης Μεντόγιαννης
Καταδυτική αποστολή στα ναυάγια της βορειοανατολικής Χαλκιδικής
Το Ινστιτούτο μας στα μέσα Απριλίου φιλοξένησε μια διεθνή ομάδα δυτών τεχνικής κατάδυσης με δυνατότητα να καταδύονται και να επιχειρούν βαθύτερα και από τα -120 μέτρα , διαθέτοντας επίσης τη ικανότητα να παραμένουν σε αυτά τα βάθη και για αρκετά μεγάλα χρονικά διαστήματα. Η συγκεκριμένη ομάδα χρησιμοποιεί υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό, με αναπνευστικές συσκευές κλειστού κυκλώματος (Rebreather), υποβρύχια μέσα προώθησης (DPV) και άρτια συστήματα καταγραφής και τεκμηρίωσης του ενάλιου περιβάλλοντος.
Η αποστολή που πραγματοποιήθηκε αποτελεί συνέχεια μίας έρευνας που πραγματοποιήσαμε πριν από 10 έτη. Συγκεκριμένα, το 2014, η Εταιρεία «Ελληνικός Χρυσός», είχε χρηματοδοτήσει μια προκαταρκτική μελέτη για την ενάλια πολιτιστική κληρονομιά της θαλάσσιας περιοχής της Βορειοανατολικής Χαλκιδικής, με σκοπό την ανάδειξη της ενάλιας πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και για την ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού. Οι πρώτες καταδύσεις πραγματοποιήθηκαν από το καταδυτικό συνεργείο UFR-Team, με αποτέλεσμα τον εντοπισμό 5 ιστορικών ναυαγίων (2 αεροπλάνα του Β΄ ΠΠ, 1 πλοίο του Β’ ΠΠ και 2 πλοία του Α΄ ΠΠ). Το 2016 διενεργήθηκαν επιπλέον καταδύσεις για την περαιτέρω τεκμηρίωσή τους.
Η παραπάνω αναφερόμενη καταδυτική ομάδα χρησιμοποίησε τις υποδομές του Ινστιτούτου μας στο παράλιο Στρατώνι, με σκοπό την κατάδυση και την περαιτέρω τεκμηρίωση των ναυαγίων της έρευνας του 2014. Είναι η πρώτη φορά που τα ναυάγια αυτά δέχονται επισκέπτες από χώρες του εξωτερικού. Μάλιστα, οι δραστηριότητες και τα αποτελέσματα της αποστολής έχουν ήδη ξεκινήσει να επικοινωνούνται σε ΜΜΕ σχετικά με τις καταδύσεις στη διεθνή αγορά, εξασφαλίζοντας μία άνευ προηγουμένου δημοσιότητα.
Οι περισσότερες καταδύσεις πραγματοποιήθηκαν στο σημαντικότερο ναυάγιο, στο πλοίο Ermine, το οποίο βρίσκεται βυθισμένο σε βάθος -65 μέτρων, σε όρθια θέση. Πρόκειται για ένα επιταγμένο Αγγλικό επιβατικό πλοίο που μετέφερε στρατιώτες και άλογα, που είχαν επιβιβαστεί και φορτωθεί από το λιμένα του Σταυρού.
Το 1917, περίτεχνα ο καπετάνιος του Γερμανικού υποβρυχίου U-23, μαντεύοντας τις κινήσεις του καπετάνιου του Ermine, το οποίο συνόδευαν επίσης και δύο αγγλικά ναρκαλιευτικά, το By George και το Helgian, ποντίζει με τέτοιο τρόπο τις νάρκες του, ώστε καταφέρνει να βυθίσει και τα τρία πλοία. Αξίζει να αναφέρουμε πως ο ίδιος καπετάνιος, το ίδιο υποβρύχιο, κατάφερε να βυθίσει με τον ίδιο τρόπο ανοιχτά του Σουνίου, το αδελφό πλοίο του Τιτανικού, τον Βρετανικό, αλλά και ένα τεράστιο πλοίο, το Burdigala, στην ίδια θαλάσσια περιοχή.
Από τις καταδύσεις μας στο ναυάγιο του Ermine, προέκυψαν διάφορες νέες πληροφορίες και στοιχεία. Άξιο αναφοράς είναι το γεγονός πως το μπροστινό κατάρτι έχει πλέον σπάσει και καταρρεύσει από εφελκυστικές δυνάμεις που δέχτηκε από αλιευτικά εργαλεία, ενώ στις καταδύσεις του 2016 παρέμενε τότε ανέπαφο.
Επίσης από ένα άνοιγα στο μηχανοστάσιο του πλοίου, εντοπίστηκε σε άριστη κατάσταση η μπρούτζινη πινακίδα του κατασκευαστή της ατμομηχανής καθώς και ο αριθμός παραγωγής της.
Τέλος, έπειτα από προσεκτικό σχεδιασμό και μελέτη των σχεδίων ναυπήγησης του πλοίου, καταφέραμε να εντοπίσουμε κάποια ιδιαίτερα στενά περάσματα και αφαιρώντας από τα τζάμια τις θαλάσσιες επικαθήσεις, να μπορέσουμε να δούμε στο εσωτερικό του πλοίου δύο καταστρώματα κάτω, εκεί που κάποτε ήταν η τραπεζαρία και το φουαγιέ των αξιωματικών του πλοίου. Τα πλάνα από το βίντεο, μας ταξιδεύουν πίσω στο χρόνο, σε μια άλλη εποχή, καθώς μπορούμε να διακρίνουμε τα καθίσματα, διάφορα είδη εστίασης, ακόμα και τον πολυέλαιο που κάποτε φώτιζε το σαλόνι αυτού του πλοίου.
Τις επόμενες ημέρες ο καιρός χάλασε και οι καταδύσεις μας στο ναυάγιο του ναρκαλιευτικού By George και του γερμανικού αποβατικού δεν ήταν παραγωγικές καθώς η ορατότητα ήταν σχεδόν μηδενική.
Καταδύσεις έγιναν επίσης και στη σηματοδοτημένη περιοχή όπου συναντήσαμε τους ιππόκαμπους και έχουμε κατασκευάσει και ποντίσει υποβρύχια τεχνητά ενδιαιτήματα. Δυστυχώς, οι πρώτες εντυπώσεις είναι απελπιστικές, καθώς στην πρώτη μας προσπάθεια εντοπίσαμε μόνο έναν ιππόκαμπο.
Σε γενικές γραμμές η περιοχή δεν φαίνεται να έχει όχληση από αλιευτικά εργαλεία, με μια μόνο παρατήρηση, την απώλεια δύο τεχνητών ενδιαιτημάτων (κλουβιών), τα οποία και δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε.
Ανελκύστηκε επίσης ο αισθητήρας μέτρησης της θερμοκρασίας (hobo), οπού και μεταφέρθηκαν οι καταγραφές των διακυμάνσεων της θερμοκρασίας. Από τα δεδομένα πληροφορηθήκαμε πως από το 2022 έως σήμερα η ετήσια θερμοκρασία αυξήθηκε από τους 15 βαθμούς κελσίου στους 20 βαθμούς κελσίου!
Τον Αύγουστο του 2023, καταγράφηκαν μεμονωμένες μετρήσεις σε βάθος -10 μέτρων, της τάξης των 34 βαθμών!
Είναι πραγματικά η πρώτη φορά από το 2007 που παρακολουθούμε το φαινόμενο, μια τέτοια μείωση της υποβρύχιας χλωρίδας και πανίδας. Ελπίζουμε και ευχόμαστε η φύση να τα καταφέρει και να ανακάμψει.
Από πλευράς μας εμείς επανατοποθετήσαμε τον αισθητήρα καταγραφής θερμοκρασίας και αποφασίσαμε να ενισχύσουμε άμεσα τα υποβρύχια τεχνητά ενδιαιτήματα καθώς, ίσως η ελάχιστη εναπομείναντα ζωή συγκεντρώνεται και αναπτύσσεται μόνο σε αυτές τις κατασκευές.
Θέλουμε να ευχαριστήσουμε για ακόμα μια φορά την Εταιρεία Ελληνικός Χρυσός, που στηρίζει πάντα τις δραστηριότες του Ινστιτούτου και είναι αρωγός των περισσοτέρων προσπαθειών μας. Η Εταιρεία Ελληνικός Χρυσός κάλυψε εξ ολοκλήρου την ναύλωση εξειδικευμένου καταδυτικού σκάφους, το οποίο ήταν αυτό που μετέφερε αλλά και υποστήριξε τις καταδύσεις. Τέλος, ευχαριστούμε θερμά τον επικεφαλή της καταδυτικής ομάδας Μαρίνο Γιούργα / Aegean Tec, για την άριστη οργάνωση και την πειθαρχία στην τέχνη της κατάδυσης.
Για το Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο
Βασίλης Μεντόγιαννης
Κώστας Κατσιούλης
Στη συγκεκριμένη δράση είχαμε την υποστήριξη της UFR Team – Underwater Filming & Research και της NGUE – Northern Greece Underwater Explorers
Μηχανική εκμάθηση και παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο για τη διατήρηση της θαλάσσιας ζωής με έμφαση στους ιππόκαμπους
Είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε ότι το Έργο συνεργασίας μεταξύ του Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτου και του uNdersea visiOn sUrveillance System (NOUS) έχει επιλεγεί για επιχορήγηση από το Artificial Intelligent for Earth Microsoft Azure Compute Grant με τίτλο έργου: “Μηχανική εκμάθηση και παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο για τη διατήρηση της θαλάσσια ζωή με έμφαση στους ιππόκαμπους“.
Το έργο θα ξεκινήσει με την ταξινόμηση κάποιων ειδών από την υποθαλάσσια περιοχή της Περιστέρας.
Η μηχανική μάθηση της τεχνητής νοημοσύνης θα ξεκινήσει αρχικά με 3 διαφορετικά είδη ψαριών (π.χ. σαργοί, σφυρίδες, σμέρνες κ.λπ.) και θα συνεχιστεί με τους ιππόκαμπους.
Στην υποθαλάσσια περιοχή της έχει ήδη εγκατασταθεί το σύστημα NOUS (uNdersea visiOn sUrveillance System) το οποίο περιγράφεται πλήρως στην ιστοσελίδα www.nous.com.gr. Πρόκειται για ένα σύστημα που παρακολουθεί το αρχαίο ναυάγιο στην Περιστέρα μέσω μιας διάταξης από 5 υποβρύχιες κάμερες και μεταδίδει σε απευθείας μετάδοση (σε πραγματικό χρόνο) την εικόνα μέσω διαδικτύου σε συγκεκριμένους αποδέκτες. Επιπρόσθετα οι εικόνες αναλύονται από αλγόριθμους επεξεργασίας εικόνας και τεχνητής νοημοσύνης μέσω ΗΥ που αναγνωρίζουν, εάν υπάρξουν μεταβολές στον χώρο του ναυαγίου, όπως εισβολή δυτών, υποβρύχιων οχημάτων κλπ. Το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης διαθέτει δυνατότητα εκμάθησης οπότε και προσαρμόζεται στα εκάστοτε δεδομένα του περιβάλλοντος που παρακολουθεί. Η εγκατάσταση στην επιφάνεια διαθέτει επίσης ρομποτική κάμερα που παρακολουθεί τον χώρο, μετεωρολογικό σταθμό, πλήρη φωτοβολταϊκή μονάδα τροφοδοσίας, ασύρματες ζεύξεις κλπ. Σχετικά με την τελευταία δραστηριότητα της επέκτασης της δυνατότητας αναγνώρισης και ταξινόμησης ζωής στο θαλάσσιο περιβάλλον βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσουμε πως το σύστημα ΝOUS επελέγη τον Απρίλιο 2021 για υποστήριξη από την Microsoft λαμβάνοντας ένα Artificial Intelligent for Earth Microsoft Azure Compute Grant, με την πρόταση Machine Learning and Real Time Monitoring for the conservation of marine life with emphasis on seahorses.
Απολογισμός του έργου για το 2020 και πλάνο ενεργειών για το 2021
Σε συνέχεια της ανασκόπησης του 2019 – 2020, στην οποία είχαν περιγραφεί όλες οι ενέργειες του ινστιτούτου έως και τη δράση της Εκπαιδευτικής παρουσίασης στα παιδιά του 87ου Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης για τον ιππόκαμπο, στις 14 Ιανουαρίου του 2020, συνεχίζουμε για το υπόλοιπο 2020 και το προγραμματισμό μας για το 2021.
Δυστυχώς από το Μάρτιο του 2020 και με την εμφάνιση της πανδημίας πολλές ενέργειες αναβλήθηκαν και άλλες ακυρωθήκαν, αλλά οι σημαντικότερες από αυτές τελικά υλοποιήθηκαν.
Παρόλα αυτά ο συνολικός απολογισμός για το 2020, ήταν παραγωγικός αφού ολοκληρώθηκαν διάφορες δημοσιεύσεις, πειράματα, μετρήσεις, καθώς και ποικίλες ενέργειες ευαισθητοποίησης, εκπαίδευσης ή συμμετοχής πολιτών, για το περιβάλλον και τον πολιτισμό της θάλασσας.
Όπως και τα προηγούμενα χρόνια , έτσι και φέτος είχαμε υλική και ηθική υποστήριξη από πολλούς ανθρώπους και από πολλούς φορείς, τόσο από τον ιδιωτικό τομέα, όσο και από δημόσιους φορείς. Θέλουμε όμως να τονίσουμε την υποστήριξη από την κοινότητα του Στρατωνίου, η οποία είναι αρωγός σε οποιαδήποτε δράση και δίπλα μας σε όποια ανάγκη προκύπτει.
(Στοιχεία για του χορηγούς και για τους τρόπους στήριξης, αναφέρονται στην ιστοσελίδα του ινστιτούτου)
Κατεβάστε τον απολογισμό
Δημοσίευση επιστημονικού άρθρου
Δημοσίευση επιστημονικού άρθρου στο Journal of Fish Biology “Μελέτες στο πεδίο για την πυκνότητα του πληθυσμού των ιπποκάμπων, τα σημεία που εντοπίζονται, τα ενδιαιτήματα τους φυσικά αλλά και τεχνητά στο παράλιο Στρατώνι της Βόρειο-Ανατολικής Χαλκιδικής”. Κατεβάστε το άρθρο
Απολογισμός του έργου για το 2019 και πλάνο ενεργειών για το 2020
Το 2019 ήταν μία χρονιά «σταθμός», μιας και η πολυετής προσπάθεια ορισμένων ανθρώπων απέκτησε και τυπικά πλέον τη δική της μοναδική υπόσταση, με την ίδρυση της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο – ΙΕΙ.
Το ινστιτούτο «κληρονόμησε» το σύνολο των αποτελεσμάτων της πολυετούς προσπάθειας, της τεχνογνωσίας και της εμπειρίας που αποκτήθηκαν σε όλη αυτή τη διάρκεια και συνεχίζει πλέον θεσμικά την προσπάθεια για την ανάδειξη του μοναδικού φαινομένου της ύπαρξης της αποικίας των ιππόκαμπων στο Στρατώνι Χαλκιδικής αλλά και την προστασία της αποικίας με κάθε πρόσφορο τρόπο.
Το ινστιτούτο απαρτίζεται από τα ίδια άτομα που ξεκίνησαν όλη αυτήν την προσπάθεια και εργάζονται συστηματικά τα τελευταία δώδεκα (12) έτη. Επιπροσθέτως στελεχώθηκε και με επιπλέον συνεργάτες, συνθέτοντας έτσι μία Ομάδα που αποτελείται από το σύνολο των απαραίτητων ειδικοτήτων και που λειτουργεί αρμονικά, μεθοδικά και αποτελεσματικά.
Θέλουμε να ευχαριστήσουμε θερμά τους χορηγούς μας καθώς και όλους τους φίλους που μας στηρίζουν με κάθε τρόπο και με όποια μέσα διαθέτουν.
(Στοιχεία για του χορηγούς και για τους τρόπους στήριξης, αναφέρονται στην ιστοσελίδα του ινστιτούτου)
Η υποστήριξη, η αναγνώριση καθώς και η εμπιστοσύνη που μας δείχνουν αποτελούν για εμάς, τον πυρήνα ολόκληρης της υπόστασης και ύπαρξης του ινστιτούτου.Κατεβάστε τον απολογισμό
Αναφορά για το ΙΕΙ στο περιοδικό DIVE PACIFIC, New Zealand’s Dive Magazine
Ο Αντιπρόεδρος Δ.Σ. του ΙΕΙ – Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο κ. Βασίλης Μεντόγιαννης shares how the HMI’s setup up to study seahorses with the DIVE PACIFIC, the New Zealand’s Dive Magazine.
The Hippocampus Marine Institute give answers why conduct research in Stratoni, Halkidiki and how rare are the seahorses that have been encountered.
Special thanks to Divesoft. The HMI is so grateful for Divesoft‘s support with superior quality specialized diving equipment!
Αναφορά για το ΙΕΙ στο περιοδικό DIVE LOG, Australia’s Premier Scuba Dive Magazine
Ο Αντιπρόεδρος Δ.Σ. του ΙΕΙ – Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο κ. Βασίλης Μεντόγιαννης μοιράζεται τις υπέρμετρες προσπάθειες του ΙΕΙ με το περιοδικό DIVE LOG, the Australia’s Premier Scuba Dive Magazine.
Η εξειδικευμένη εστίαση του Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο επηρεάζει θετικά το ελληνικό θαλάσσιο οικοσύστημα.
Ευχαριστούμε ιδιαίτερα την Divesoft. Το ΙΕΙ είναι ευγνώμων για την υποστήριξη της Divesoft με υψηλής ποιότητητας εξειδικευμένο καταδυτικό εξοπλισμό!
Αποστολή ανάσυρσης εγκαταλελειμμένων διχτιών στο Στρατώνι, Μάιος 2019
Βίντεο από την αποστολή στο Στρατώνι Χαλκιδικής που πραγματοποιήθηκε το Μάιο, η οποία οργανώθηκε από τους Healthy Seas και Ghost Fishing Greece.
Το Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο υποστήριξε αυτήν την αποστολή!
Όπως φαίνεται στο video, η ορατότητα ήταν πολύ καλή στο βάθος των 20 μέτρων και η ο Ομάδα κατάφερε να ανελκύσει 2 τόνους από εγκαταλελειμμένα δίχτυα.
Ευχαριστούμε τους AquaTec Diver Training, UFR Team – Underwater Filming & Research και NGUE – Northern Greece Underwater Explorers που υποστήριξαν την αποστολή τόσο καταδυτικά όσο και από την επιφάνεια.
#LessGhostnetsMoreSeahorses
Επεξεργασία video: Γιώργος Κολίκης
“Στον βυθό της θάλασσας του Στρατωνίου Χαλκιδικής ζει μια σπάνια αποικία ιππόκαμπων” στην FreeSunday
Υπάρχει ένας μικροσκοπικός δράκος στη Βόρεια Ελλάδα!
Στον βυθό της θάλασσας του Στρατωνίου Χαλκιδικής ζει μια σπάνια αποικία ιππόκαμπων.
Αυτή είναι η ιστορία τους, όπως παρουσιάζεται από την Free Sunday.
Οι “Θαλασσόλυκοι” του ΣΚΑΪ καταδύονται στην αποικία των ιππόκαμπων στο Στρατώνι Χαλκιδικής
Μία από τις πιο δροσερές εκπομπές της ελληνικής τηλεόρασης, οι “Θαλασσόλυκοι” της τηλεόρασης του ΣΚΑΪ, θα βρίσκονται για δύο ημέρες (21 & 22 Ιουνίου 2019) στο μαγευτικό Στρατώνι.
Μαζί με το προσωπικό του ΙΕΙ, θα έχουν την ευκαιρία να καταδυθούν και να αποτυπώσουν τη μοναδική αποικία των ιππόκαμπων που βρίσκεται στο Στρατώνι.
Παρουσίαση του Ιππόκαμπου του Στρυμονικού Κόλπου
Το ΙΕΙ θα παρουσιάσει το θέμα “Ο Ιππόκαμπος του Στρυμονικού Κόλπου” κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης European Maritime Day που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη, με τον τίτλο «One Sea. A Common Culture. A Great Future», στις 26 Ιουνίου 2019, στο Κέντρο Διάδοσης Επιστημών & Μουσείο Τεχνολογίας ΝΟΗΣΙΣ.
1ο Διεθνές Σχολείο – Έρευνα Ενάλιας Βιολογίας για την αποικία των ιππόκαμπων στο παράλιο Στρατώνι
[Φωτογραφικό Υλικό για ελεύθερη χρήση από τα ΜΜΕ]
Summer School Θαλάσσιας Βιολογίας – Μαΐος 2019 [ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ]
Έχουν περάσει παραπάνω από 10 χρόνια, από όταν πρώτο-συναντήσαμε ένα πλήθος ιππόκαμπων σε μια συγκεκριμένη μικρή θαλάσσια περιοχή, σε μια μόνο ζώνη!
Πουθενά αλλού στην Ελλάδα δεν είμαστε ενήμεροι για κάποιο άλλο μέρος στο οποίο μπορούμε, όποτε κι αν το επισκεφτούμε και καταδυθούμε σε αυτό, να συναντήσουμε ΜΕ ΣΙΓΟΥΡΙΑ ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ Ιππόκαμπους. Το μοναδικό αυτό φαινόμενο συμβαίνει στο Στρατώνι Χαλκιδικής όπου καταδυόμαστε ανελλιπώς τα τελευταία 10 έτη. Το φαινόμενο αυτό είναι σπάνιο και για τη Μεσόγειο. Αυτό που είναι ιδιαίτερα σπάνιο είναι το γεγονός ότι αρκετές φορές έχουμε συναντήσει και τα δύο είδη ιπποκάμπων που υπάρχουν στην Ελλάδα, Hippocampus hippocampus and Hippocampus guttulatus.
Από τότε λοιπόν, παρακολουθούμε συστηματικά τους Ιππόκαμπους, κάνοντας έρευνες, μετρήσεις και δημοσιεύσεις στον τύπο. Αποτέλεσμα της πολυετούς προσπάθειας για την ανάδειξη αυτού του καταπληκτικού φαινομένου ήταν η ίδρυση ενός Ινστιτούτου Ενάλιων Ερευνών, ειδικά για τον Ιππόκαμπο.
Το Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο, είναι μία Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία με κυρίαρχο αντικείμενο τη μελέτη και την προστασία του Ιππόκαμπου. Το Ινστιτούτο δημιουργήθηκε από τους ίδιους τους ανθρώπους που με τόσο πάθος για τόσα έτη έκαναν όλη αυτή την προσπάθεια, κληροδοτώντας όλα τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας στο ινστιτούτο.
Ο ιππόκαμπος είναι ιδιαίτερα δημοφιλής, αγαπητός, ένας πραγματικός μικροσκοπικός δράκος, που συγκινεί μικρούς και μεγάλους.
Τον Αύγουστο του 2018, ένα ρεπορτάζ που έγινε από δημοσιογράφους του Reuters, μέσα σε λίγες μόνο ώρες κάνει τον γύρο του κόσμου, ο ιππόκαμπος του παράλιου Στρατωνίου γίνεται διάσημος διεθνώς.
Ο Ιππόκαμπος είναι στη κόκκινη λίστα του Διεθνούς Οργανισμού International Union for Conservation of Nature για τα απειλούμενα είδη (IUCN Red List of Threatened Species) και από το 1996, είχαν χαρακτηριστεί ως «τρωτά» (VU-vulnerable) είδη. Από το 2003 έως σήμερα χαρακτηρίζονται ως είδη που δεν έχουν επαρκώς καταγραφεί (DD-data deficient). Ειδικά για τους Ιππόκαμπους της Μεσογείου, το 2016 επαναπροσδιορίστηκαν ως «εγγύς απειλούμενα».
Τέσσερις ευρωπαϊκές και διεθνείς συμβάσεις που έχει προσυπογράψει η χώρα μας, προστατεύουν αυτά τα είδη. Τα Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης, Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχουν αναλάβει την ευθύνη για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων κατά τις οποίες απαγορεύεται με κάθε τρόπο η αλίευση τους αλλά και επιβάλλεται νομικά η προστασία τους. Οι τελευταίοι καταγεγραμμένοι πληθυσμοί Ιππόκαμπων στην Ευρώπη βρίσκονται μόνο στο Στρατώνι Χαλκιδικής, στην Ιταλία, την Γαλλία και σε ένα σημείο στη Νότια Πορτογαλία.
Με το παρόν Δελτίο Τύπου θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε για το Διεθνές Summer School/Έρευνα Θαλάσσιας Βιολογίας, με αποκλειστικό αντικείμενο την μελέτη του Ιππόκαμπου Στρατωνίου, που θα πραγματοποιηθεί από τις 3 έως και τις 10 Μαΐου 2019, στο Στρατώνι Χαλκιδικής.
Στο Summer School συμμετέχουν 19 άτομα, συμπεριλαμβανόμενου και του προσωπικού του Ινστιτούτου μας.
Την επιστημονική ευθύνη για το Summer School έχει ο Δρ. Miguel Correia, Marine Biologist, MSc Marine Resources Biology and Management, PhD Marine Ecology, Project Seahorse Research Associate, C.C.M.A.R., Fisheries Biology and Hydroecology, του Πανεπιστημίου Universidade do Algarve Campus de Gambelas, από την Πορτογαλία, με διεθνή αναγνώριση και ειδίκευση στη μελέτη των ιππόκαμπων παγκοσμίως.
Την επιστημονική ευθύνη για το Ινστιτούτο μας έχουν ο Δρ. Κωνσταντίνος Ντούνας, βιολόγος, διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών του ΕΛ.ΚΕ.ΘΕ., Πρόεδρος Δ.Σ. του Ιππόκαμπος Ενάλιου Ινστιτούτου και η Ελίνα Σαμαρά, θαλάσσια βιολόγος (MSc) (καταδυόμενη), εργαζόμενη στο Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας (ΙΝ.ΑΛ.Ε.), εκπαιδευτής καταδύσεων (PADI/CMAS), μέλος του Δ.Σ. του Ιππόκαμπος Ενάλιου Ινστιτούτου.
Επιπροσθέτως, η Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.), θα δοκιμάσει το πρωτότυπο (υποβρύχιο) σύστημα οπτικής παρακολούθησης (monitoring) των ιππόκαμπων αλλά και άλλων οργανισμών, με μόνιμη καταγραφή εικόνας & βίντεο με δυνατότητα ρύθμισης της συχνότητας δειγματοληψίας, αλλά και με σύστημα οπτικής αναγνώρισης του είδους.
Το Summer School διοργανώνεται από το Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο, το Πανεπιστήμιο της Πορτογαλίας Universidade do Algarve Campus de Gambelas, με την συνεργασία του διεθνούς οργανισμού προστασίας του ιππόκαμπου Project Seahorse και του iSeahorse.
Σκοπός της έρευνας είναι να διερευνηθεί το φαινόμενο της συγκέντρωσης αυτού του μοναδικού πληθυσμού ιππόκαμπων σε ένα τόσο συγκεκριμένο μέρος (γιατί μόνο εκεί;), να υπολογιστεί περίπου ο πληθυσμός των Ιππόκαμπων στην περιοχή, καθώς επίσης και να ληφθούν πλάνα για την ολοκλήρωση ενός ντοκιμαντέρ που θα αξιοποιήσει όλο το υλικό που έχει συγκεντρωθεί εδώ και πολλά έτη.
Το ντοκιμαντέρ είναι μια συμπαραγωγή των UFR Team / NGUE, της COSMOTE TV, του ΕΛ.ΚΕ.ΘΕ. και είναι υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και του Υπουργείου Τουρισμού.
Εγκατάσταση συστήματος οπτικής παρακολούθησης (monitoring) για τον ιππόκαμπο
Η Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.), θα κατασκευάσει πρωτότυπο (υποβρύχιο) σύστημα οπτικής παρακολούθησης (monitoring) των ιππόκαμπων αλλά και άλλων οργανισμών, με μόνιμη καταγραφή εικόνας & βίντεο και με δυνατότητα ρύθμισης της συχνότητας δειγματοληψίας.
Το σύστημα τροφοδοτείται από μπαταρίες, με μέγιστη διάρκεια λειτουργίας έως και τις 8 ημέρες.
Το παραπάνω αναφερόμενο σύστημα θα εγκατασταθεί τον Μάιο του 2019 στην περιοχή που συναντάται ο πληθυσμός του ιππόκαμπου στο Στρατώνι Χαλκιδικής.
Η εγκατάσταση θα γίνει κατά τη διάρκεια του Summer School.
Δράση ανάσυρσης διχτυών φαντασμάτων – Μάιος 2019
Στο Στρατώνι επιστρέφουν το Μάιο η διεθνής οργάνωση Ghost Fishing και η πρωτοβουλία Healthy Seas για να απομακρύνουν δίχτυα φαντάσματα από το βυθό. Είναι η δεύτερη κατά σειρά δράση τους στην περιοχή, αφού τον περασμένο Νοέμβριο κατάφεραν να ανασύρουν πάνω από 1 τόνο εγκαταλελειμμένα δίχτυα στη διάρκεια τριήμερης καταδυτικής δράσης. Παράλληλα θα διεξαχθεί πρόγραμμα περιβαλλοντικής αγωγής για τα παιδιά της περιοχής.
Summer School Θαλάσσιας Βιολογίας – Μαΐος 2019
Summer School Θαλάσσιας Βιολογίας, με αποκλειστικό αντικείμενο την μελέτη του Ιππόκαμπου Στρατωνίου θα πραγματοποιηθεί από τις 3 έως και τις 10 Μαΐου 2019 στο Στρατώνι Χαλκιδικής.
Στο Summer School συμμετέχουν 17 άτομα, συμπεριλαμβανόμενου και του προσωπικού του ινστιτούτου.
Την επιστημονική ευθύνη για το Summer School την έχει ο Δρ. Miguel Correia, Marine Biologist, MSc Marine Resources Biology and Management, PhD Marine Ecology, Project Seahorse Research Associate, C.C.M.A.R., Fisheries Biology and Hydroecology, του πανεπιστημίου Universidade do Algarve Campus de Gambelas, από την Πορτογαλία, με διεθνή αναγνώριση και ειδίκευση στη μελέτη των ιππόκαμπων παγκοσμίως.
Το Summer School διοργανώνεται από το Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο, υπό την επιστημονική καθοδήγηση του Πανεπιστημίου της Πορτογαλίας Universidade do Algarve Campus de Gambelas.
Το Summer School υποστηρίζει η UFR Team, η NGUE και φυσικά η τοπική κοινότητα του Στρατωνίου.
ιππόκαμποι: οι ρομαντικοί δράκοι των θαλασσών μας / ANATOLIA alumnus τεύχος 121 6-7-8/2011
Δείτε το σχετικό απόσπασμα από το περιοδικό ANATOLIA alumnus
