Έρευνα 2020 Αιτωλικό
Ημερολόγιο Καταδύσεων και Στοιχείων σχετικά με την παρουσία των Ιππόκαμπων στη λιμνοθάλασσα Αιτωλικού – Μεσολογγίου
Ημερομηνία |
Δύτες |
Είσοδος |
Έξοδος |
Θερμ. |
Τοποθεσία |
Περιγραφή/Παρατηρήσεις |
||||||||||||||||||||||||
|
Λάμπρος Χαρέλος |
|
|
|
Λιμνοθάλασσα Αιτωλικού – Μεσολογγίου
Περιοχή: «Άγιος Ηλίας»
Επισυνάπτεται ο χάρτης |
Έπειτα από επικοινωνία του Λάμπρου Χαρέλου μαζί μας, ενημερωθήκαμε για την ύπαρξη πληθυσμού ιπποκάμπων στην λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού. Ο Λάμπρος Χαρέλος είναι επαγγελματίας δύτης ο οποίος μένει μόνιμα στο Αιτωλικό και εργάζεται σε ιχθυοκαλλιέργειες σε μονάδες στον Αστακό. Επισκέπτεται συχνά την λιμνοθάλασσα αλιεύοντας σε μικρό βάθος τσιπούρες και κεφαλόπουλα. Σχεδόν τα τελευταία 2 χρόνια παρατηρούσε ιππόκαμπους. Οι ιππόκαμποι προκάλεσαν την εντύπωση του όπου και τους παρακολουθεί συστηματικά τα τελευταία 2 χρόνια έως και σήμερα. Σε μικρό βάθος και σε υφάλμυρα νερά με περιορισμένη ορατότητα, θολά νερά συναντά συχνά κυρίως μεγαλόσωμους ιππόκαμπους. Άτομα ιπποκάμπων κυρίως Hippocampus gutulatus, έχει σχεδόν εντοπίσει σε όλη την περιφέρεια της λίμνης, με κύρια όμως περιοχή του Αγίου Ηλία. Μια περιοχή στην οποία παρατηρείται μια ιδιαίτερη πύκνωση ατόμων ιπποκάμπων. Πιθανών κάποια απόληξη φλέβας στεριανών υδάτων, το γεγονός πως η συγκεκριμένη περιοχή είναι περισσότερο απομακρυσμένη και απομονωμένη, είναι μόνο υποθέσεις εργασίας για μια πρώτη ερμηνεία της προτίμησης των ιππόκαμπων στην περιοχή του Αγίου Ηλία. Στη συνέχεια η επικοινωνία μας με τον Λαμπρό ήταν σχεδόν εβδομαδιαία, όπου μας ενημέρωνε για τον αριθμό και το μέγεθος των ατόμων που εντόπιζε, το σημείο, την θερμοκρασία και το βάθος. Έστελνε φωτογραφίες και βίντεο. Έτσι στις 30 Μαΐου, ομάδα 2 ατόμων του ινστιτούτου αναχώρησε από την Αθήνα, ώστε να συναντήσει τον Λάμπρο και να καταδυθεί στην περιοχή της λιμνοθάλασσας του Αιτωλικού στον Άγιο Ηλία. |
||||||||||||||||||||||||
30/05/2020 |
Μάνος Μύτικας Βασίλης Μεντόγιαννης Λάμπρος Χαρέλος Βασίλης Γαλάνης |
11:30 |
14:30 |
23,5c |
Λιμνοθάλασσα Αιτωλικού – Μεσολογγίου
Περιοχή: «Άγιος Ηλίας»
|
Κατάδυση στην λιμνοθάλασσα Αιτωλικού, περιοχή Άγιου Ηλία. Ακολουθώντας τον Λάμπρο ξεκινήσαμε παράκτια υποβρύχια Νότιο-Ανατολική πορεία, σε βάθος από -0,5 μέτρα έως και -2,5 μέτρα. Η ορατότητα δεν ξεπερνούσε το μισό μέτρο και ο πυθμένας χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα πλούσιος, από μύδια, μικροσκοπικά καρκινοειδή και πολλά ακόμα είδη. Με σχετικά μεγάλη διασπορά και συχνότητα μέσα σε ένα χρονικό διάστημα περίπου 2 ωρών και μιας απόστασης περίπου 350 μέτρων, εντοπίσαμε παραπάνω από 25 μεγαλόσωμα άτομα. Στην μεγάλη πλειοψηφία τους αρσενικά. Σε βάθη από 0,5 έως 2 μέτρα. Στα 15 άτομα σταμάτησα να τα φωτογραφίζω αριθμητικά και συνέχισα απλά συγκρατώντας μόνο τον συνολικό αριθμό. Η περιοχή προσφέρει ίσως το καλύτερο δυνατό καμουφλάζ. Καθιστώντας τον εντοπισμό τους ιδιαίτερα δύσκολο. Άτομα μεσαίου μεγέθους καθώς και μικρού μεγέθους δεν εντοπίσαμε καθόλου. Προφανώς είναι παρά πολύ δύσκολος ο εντοπισμός τους και η παρατήρηση τους. Όλοι οι ιππόκαμποι που εντοπιστήκαν ήταν μόνο του είδους Hippocampus gutulatus. Σε έναν από αυτούς τοποθετήσαμε για περίπου 3 ώρες 5 κάμερες, με εγγραφή time lapse βίντεο ανά 5 δευτερόλεπτα . Έκτος των παρατηρήσεων στον ιππόκαμπο, εντυπωσιακό ήταν και το νερόφιδο που πέρασε από την περιοχή που βιντεοσκοπούνταν.
|
||||||||||||||||||||||||
31/05/2020 |
Μάνος Μύτικας Βασίλης Μεντόγιαννης Λάμπρος Χαρέλος
|
10:00 |
13:00 |
23,5c |
Λιμνοθάλασσα Αιτωλικού – Μεσολογγίου
Περιοχή: «Άγιος Ηλίας»
|
Την επόμενη ημέρα καταδυθήκαμε επίσης στην ίδια περιοχή αλλά κινηθήκαμε ανεξάρτητα υποβρυχίως, προς εκτέλεση διαφορετικών εργασιών. Ο Μανός και ο Λάμπρος, διεξήγαν μια μέθοδο για την μέτρηση της πύκνωσης του πληθυσμού (transects). Η μεθοδολογία είναι ανάπτυγμα μετροταινίας μήκους 50 μέτρων (όδευση). Στο σημείο «0» έναρξη και σημείο λήξης το «50». Διερεύνηση της 50 μέτρων όδευσης, από ένα αυτοδύτη στην εκάστοτε πλευρά της μετροταινίας. Έτσι π.χ. ο δύτης που βρίσκεται αριστερά της μετροταινίας καταγράφει την ύπαρξη ατόμων ιππόκαμπων έως 3 μέτρα απόσταση από την μετροταινία. Έτσι έχουμε Στη ΧΘ 00, απόσταση 1 μέτρου, κανονικού προς μεσαίου μεγέθους θηλυκό. Στη ΧΘ 02, απόσταση 3 μέτρων, μεγάλου μεγέθους αρσενικό. Στη ΧΘ 47, απόσταση 3 μέτρων, μεγάλου μεγέθους αρσενικό Στη ΧΘ 49, απόσταση 3 μέτρων, μεγάλου μεγέθους αρσενικό
Στην πλευρά του Λάμπρου (land side) εντοπιστήκαν συνολικά 2 άτομα. Στη ΧΘ 03, απόσταση 3 μέτρων, μεγάλου μεγέθους αρσενικό Στη ΧΘ 50, απόσταση 1 μέτρου, μεγάλου μεγέθους αρσενικό
Συνολικά σε μια όδευση μήκους 50 μέτρων και πλάτους 6 μέτρων εντοπιστήκαν 6 άτομα.
Επίσης τοποθετήσαμε για περίπου 3 ώρες 5 κάμερες, με εγγραφή time lapse βίντεο ανά 1 δευτερόλεπτο για την παρακολούθηση και εγγραφή ενός ιππόκαμπου.
Στη συνέχεια με το σκάφος του πρόεδρου των αλιέων κ. Καργιοφύλλη Σπύρο. Κάναμε μερικές δειγματοληπτικές μετρήσεις αλατότητας.
Μετρήσεις αλατότητας της υδάτινης στήλης. Το όργανο ήταν το YSI Pro30. Έτσι έχουμε τις κάτωθι μετρήσεις:
*Parts Per Thousand
Συμπερασματικά έχουμε διαδοχική πτώση της θεοκρασίας στην υδάτινη στήλη από την επιφάνεια στο πυθμένα και αύξηση της αλατότητας. |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
Συμπερασματικά: Η εικόνα που παρουσιάζει η λιμνοθάλασσα είναι ενθαρρυντική, υπολογίζοντας πως ο πληθυσμός των ατόμων των ιπποκάμπων να ανέρχονται σε εκατοντάδες. Όπως μας πληροφόρησε ο Λάμπρος Χαρέλος, ιππόκαμποι του είδους Hippocampus–hippocampus, έχουν εντοπιστεί σε βορειότερο σημείο της λίμνης όπου ο πυθμένας χαρακτηρίζεται περισσότερο αμμώδης. Στην περιοχή που διερευνήσαμε του Άγιου Ηλία, οι ιππόκαμποι φαίνεται να μην απειλούνται, αφού βρίσκονται σε ρηχά νερά και η μορφολογία του πυθμένα δεν επιτρέπει την αλιεία με συρόμενα εργαλεία. Ο πρόεδρος των αλιέων μας πληροφόρησε πως σχετικά συχνά αλιεύουν ιππόκαμπους στα δίχτυα τους. Μας είπε «πριν από 20 χρόνια, υπήρχαν χιλιάδες, ήταν γνωστό αυτό! Τώρα πλέον η λιμνοθάλασσα πεθαίνει, στα -4 μέτρα πλέον το νερό είναι ανοδικό». Πως το γνωρίζεις αυτό, ρωτάω; «το ζωντανό δόλωμα πεθαίνει μετά τα -4 μέτρα», μου λέει. Πράγματι κατά την διάρκεια της 1ης μας κατάδυσης κατευθύνθηκα προς τα βαθιά ώστε να διερευνήσω την περιοχή σε μεγαλύτερο βάθος. Παρατήρησα πως μετά τα -4 μέτρα, το περιβάλλον γίνεται γκρι, σκοτεινό και στα -5 μέτρα δεν παρατήρησα κανένα ζωντανό οργανισμό. Μια ζώνη πυκνού υδρόθειου, έχει μετατρέψει το μεγαλύτερο τμήμα της λίμνης ανοδικό. Η λίμνη πεθαίνει. Γλυκά νερά και λιπάσματα, επιβαρύνουν τα νερά της λίμνης. Η μείωση του εμπλουτισμού της με φρέσκο θαλασσινό νερό επιβαρύνει επιπλέον την κατάσταση της. Στέλνω επίσης και ότι μπόρεσα να εντοπίσω από σχετική βιβλιογραφία, έχω μιλήσει και με έναν πράων διευθυντή του φορέα του όποιου έπαυσαν πρόσφατα την λειτουργία, Έχω επικοινωνήσει επίσης και με το πανεπιστήμιο της Πάτρας.
|